AktualnościDziałalność TPLO

Odsłonięcie portretu prof. Antoniego Horsta w galerii wybitnych absolwentów

 

Urodził się 4 czerwca 1915 roku w Zakrzewie w ziemi złotowskiej należącej w okresie międzywojennym do Niemiec. Świetnie znał język niemiecki, angielski i francuski, co później okazało się bardzo przydatne w pracy naukowej. We Wspomnieniach i refleksjach opublikowanych w 1995 roku, pisał profesor Horst: „Ojciec mój Antoni już bardzo słabo mówił po niemiecku, posługując się raczej narzeczem plattdeutsch. Matka Gertruda pochodziła z czysto polskiej rodziny Brzostowiczów. Rodzina moja była bardzo liczna, miałem 9 braci i 2 siostry… W trosce o przyszłość tak licznej rodziny rodzice starali się dać nam przede wszystkim wykształcenie, co nie było łatwe, bo utrzymywaliśmy się z niezbyt dużego gospodarstwa rolnego o powierzchni niespełna 20 hektarów”.

Po ukończeniu szkoły powszechnej w Zakrzewie z językiem wykładowym niemieckim, rozpoczął w 1926 roku naukę w gimnazjum w Chojnicach. Lata tu spędzone opisał barwnie we „Wspomnieniach i refleksjach”. Naukę ukończył w 1934 r. przystępując do egzaminu maturalnego.

W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, które przerwał wybuch wojny w 1939 roku.

Po latach wspominał:  „Mój wybór kierunku studiów po ukończeniu gimnazjum był raczej przypadkowy – wychowywany byłem w duchu religijnym i z myślą, że zostanę księdzem… O wyborze zawodu lekarza zadecydowała chęć bliższego poznania funkcji poszczególnych narządów człowieka, a przede wszystkim pragnienie zgłębienia istoty życia.”

Gdy wybuchła II wojna światowa Profesor Horst miał za sobą 5 lat studiów, a do całkowitego ich ukończenia brakował jeszcze jeden trymestr i zdanie egzaminów końcowych. Od samego początku wojny zajęty był opatrywaniem rannych po nalotach niemieckiego lotnictwa na Poznań w Szpitalu Przemienienia Pańskiego. Lata okupacji spędził w Warszawie, pracując jako lekarz, zaopatrując szpitale i ucząc się. W czasie Powstania Warszawskiego, aż do stycznia 1945 roku był zastępcą szefa sanitarnego obszaru centralnego AK. Pełnił funkcję odpowiedzialnego za wysiedlane szpitale warszawskie i powstańcze, a także wysiedlaną ludność Warszawy. Dla potrzeb zaopatrzenia zorganizował doraźną składnicę sanitarną, do której kupował ze środków Delegatury Rządu środki opatrunkowe i leki z całej Polski. Zasłynął sprzeciwieniem się ewakuacji szpitali przed ofensywą radziecką, zapobiegając w ten sposób ogromnym stratom, jakie byłyby poniesione w warunkach zimowych.

Podczas wojny, w 1944 roku, Profesor ukończył studia lekarskie na Tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich. Pierwszym miejscem pracy po ukończeniu studiów był Szpital im. Dzieciątka Jezus w Warszawie.

Jako doktor medycyny ze stopniem uzyskanym na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego w 1945 roku, profesor Horst powrócił do Poznania, objął stanowisko adiunkta w II Klinice Chorób Wewnętrznych. W latach 1950-1974 był kierownikiem Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademii Medycznej, prowadząc badania nad miażdżycą tętnic i nad zaburzeniami metabolicznymi cholesterolu i lipidów. W 1950 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w roku 1956 profesorem zwyczajnym. W roku akademickim 1955/56 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego.

Gdy nadszedł rok 1956 z głośnymi wypadkami czerwcowymi w Poznaniu, podczas pierwszych niezależnych wyborów został wybrany rektorem Akademii Medycznej na lata 1956-1959. Natychmiast po objęciu funkcji zajął się opracowywaniem długofalowego programu rozwoju uczelni, dbając przede wszystkim o to, aby czynniki merytoryczne odgrywały najistotniejszą rolę w jej rozwoju. Ponieważ Profesor nie należał do PZPR i nie zgadzał się na jej ingerencję w sprawy uczelni w 1959 dobiegła końca jego kariera jako rektora. Uczelnia doceniła jednak starania Profesora o jej rozwój, nadając mu tytuł doktora honoris causa.

W historii środowiska naukowego Profesor Antoni Horst zapisał się przede wszystkim jako genetyk, twórca Zakładu Genetyki Człowieka Akademii Medycznej w 1963 roku, pierwszego samodzielnego Zakładu Genetyki Człowieka w Polsce.

Profesor Horst był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk od 1969 roku, a w 1980 roku został członkiem rzeczywistym PAN. Promocja genetyki prowadzona była przez profesora Horsta przez wiele lat. Głównie przez przewodniczenie Komitetowi Patofizjologii Komórki PAN (obecnie Komitet Genetyki i Patologii Molekularnej) oraz przez zaangażowanie w pracach Polskiego Towarzystwa Genetycznego, Polskiego Towarzystwa Immunologicznego, Polskiego Towarzystwa Histo- i Cytochemików, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Towarzystwa uhonorowały Profesora tytułem członka honorowego.

Profesor Horst był wielokrotnie nagradzany najwyższymi odznaczeniami i wyróżnieniami m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą.

Zmarł 14 lipca 2003 r. pozostawiając bogaty dorobek naukowy z zakresu genetyki oraz pozostając w pamięci jako wychowawca i opiekun wielu pokoleń lekarzy.

 

 

Skip to content